www.superzeko.net  

Sommario del sito

    

Dario Chioli

POESÌE AN LENGA PIEMONTÈISA

    

   

 Sommario

1975

1993

Da la toa boca ëd reusa

Bisi Bak mòrt e viv

La lus a riva

 
  1994

1976

 

La sità

Contrast an sl’amor fin

L’erba ch’a crèss

Ël seugn

Còsa i ’ndeve sërcand

 

I j’era rivà na sèira

1995

 

La ciav dë stèile

 

Për Bisi Bak massà (o parèj a diso)

    

   
 

Da la toa boca ëd reusa
 

Da la toa boca ëd reusa
i respiro ’l frèid dla neuit,
ò amor, tuta fàita ëd làit,
bianca come na stèila, lusenta
com na stissa ’d rosà sota la lun-a.
 
I bèivo da la toa boca e penso
a lë splendor dla vita ch’as distissa;
e i veuj sté si con ti, reusa splendenta,
e che sta nòstra neuit mai pì a finissa.

13.V.1975

   

   

La lus a riva

La lus a riva d’ant ël cel profond,
tirand frustà an sij cop frust dle ca.
 
Dzora dij òmini a j’é në specc seren:
s’at lo guardi na vòlta ël cheur a va.

16.V.1975

   

   

La sità

La sità a l’era lontan-a,
i la sentìa core,
come s’a scartèisso un pach.
E mi i scartava,
verament e profondament,
ël cheur.

29.2.1976

   

   

L’erba ch’a crèss

L’erba ch’a crèss,
la vita ch’a ’rnass,
na cesa veuida, në spiass:
ancheuj la tèra a ’rcòrda
un mond lontan,
e j’euj a van
dëdzora ’l mond, a van
sù e giù për sempre
për sërché la pas.

29.2.1976

   

   

Còsa i ’ndeve sërcand

Còsa i ’ndeve sërcand, òmo dla tèra?
Còsa i ’ndeve sërcand, con vòstre fomne?
Fòrse i ’ndoma sërcand tuti na neuva,
come la tèra sëcca che, sofrend, speta la pieuva.

29.2.1976

   

   

I j’era rivà na sèira

I j’era rivà na sèira,
a j’era gnun,
la lun-a an cel
pì gnun a la guardava.
Mi i son setame sota,
ant la mia piassa,
an s’na giòstra dij cit,
e i la girava,
e mi i girava con chila
e j’euj aussava,
e i sentìa ch’am portava drinta un mar,
un mar d’amor, un mar ëd lontanansa,
mar dla lun-a e dle stèile,
amor dla tèra.

1.III.1976

   

   

Bisi Bak mòrt e viv


Poesìa scrita come auguri a Giancarlo Frassinelli, dissépol ëd na dissépola ëd Gurdjieff, filòsof cioè sërcator ëd soa verità, pitor e grafich verament ecessional, pòch dòp ch’a l’era pijaje un colp. Bisi Bak a l’é un përsonagi ëd na soa serie ëd serigrafìe, e a l’ha la forma ëd n’elefantin, bin spess, com Giancarlo medesim.
 

Ël prim, ël cojon
I l’eve sentì dla mòrt ëd Bisi Bak?
A l’é ’ndà giù për tèra, come ’n sach.
Mai riposand, gnanca ant ij dì dla festa,
a j’é s-ciopaje na ven-a ’nt la testa.
 
Lë scond, ël bravòm
Pòr Bisi Bak, a travajava tant:
vintequatr ore e ’n tòch ògni giornà.
Adess, pòvr òm, l’é bele che panà,
ma a l’à lassà tuti ij pensé da cant.
 
Ël tèrs, ël dubios
Ma a l’é sicur ch’a sia propi s-ciopà?
Ch’a staga nen pitòst për torné a ca?
An fin dij cont a l’é nen così gracil:
a smija che masselo a sia nen facil.
 
Ël quart, ël nemis
Col vampiron! Col assassin dl’astral!
Ch’a intra ant j’àutre teste e a-j fà fé ’n bal!
A meuir gnanca a tireje ’n colp ëd massa:
a smija mes mòrt e peui an pressa a-j passa.
 
Ël quint, ch’a capiss gnente
Ma chi a l’elo sto sì, sto Bisi Bak?
Na parlo com s’a fuissa tanta gent:
un sassin, në stramb òmo, anche ’n pitor
o ’n filòsof: dificil tenlo a ment.
 
Ël prim, ël cojon confondù
An efet l’é nen facil definilo:
mes filòsof e pitor, mes sapient,
mes pòver mes rich, generos dla ment,
a l’ha tante metà che për ciapelo
a bzògna riesse a pijene almanch tre o quat:
tute balòsse, a scapo dsà e dlà,
chi a veul ciapeje dev diventé mat.
Quatr o sinch metà tute bin piantà,
tanti Bisi e Bak drinta tanti sach
che quand ch’it je deurbi... na vòlta mach
ch’a-i fuisso coj istessi Bisi e Bak!
Lòn ch’it l’as butà, it lo treuvi pa,
përché ’t a-i treuvi tute novità!
 
Lë scond, ël bravòm ch’a scapa
Ma cò a-i suced? Cò a l’é col elefant
ch’a ven avanti da la stra real?
Contacc! I scapo, a l’é tròp gròss për mi!
Col sò nason a më mnassa tròp mal!
 
Ël tèrs, ël dubios content
Mi i l’avia dilo! A l’é tornà dë ’d sà!
Àutr che s-ciopé, a l’é ancora pì gròss!
Bisi Bak con la min-a da balòss,
mentre ch’a ven su da la stra ’d San Giaco
a slonga ’l nas për sente ’l vent ch’a tira,
peui për ël cel lo gira e a fà n’arsàut
për fé vëdde ch’l’é viv ’ncora na vira.
 
Ël quart, ël nemis anrabià come na vaca
Bòja balord! Bòja cornù d’un mond!
A campelo ’nt ël mar, posselo a fond
e peui tireje ’l còl, fà nen assè!
Da Fiorio am toca vëddlo pijé ’l cafè!
Chërdia ’d pì nen vëddlo finalment,
e ’nvece guardlo sì, che tut a sent!
 
Ël quint, ch’a sërca ’d capì
Ma, scuseme, voi àutri i më smiji cioch,
rason-i tal e qual rason-a un boch.
Col elefant regal ch’a ven avanti,
më smija ’d capì ch’as ciama Bisi Bak.
Ciau, Bisi Bak, ’ndoa ’t vadi e da ’ndoa ’t rivi?
Fërmte ’n moment, dime për lòn ch’it vivi.
 
Bisi Bak
I ven da stra lontan-a,
vado ’nt ël mond dle stèile.
L’amor am guida për la via dla tera,
i son vnù sì dòp ëd na dura guera.
Esse d’òmni dabon a l’é nen facil,
tant seufre, tant conòsse ij sò pecà,
sempre ’rcordé, sërché ’d nen sbalié pa.
E l’amor quand ch’at feriss,
a ved pa j’euj ’d chi a colpiss,
e a ’ncamin-a na stòria
pì longa dla memòria,
na stòria nen pì cita
ëd tuta la vita.
E Bisi Bak ël Gròss
a l’é cascà ’nt un fòss.
A l’era ’n fòss largh e longh come ’l mond,
quasi në viagi sensa rivé al pòrt:
Bisi Bak l’é quasi mòrt.
Ma peui l’à tocà ’l fond:
a l’é dësvijasse
e a l’é ’rtornà a nasse.
Adess it saluto,
e salutme tuti quanti,
che Bisi Bak as na va sempre avanti.
 

21.XI.1993

   

   

Contrast an sl’amor fin

- Amor diavlet,
përché a të spòrzi giù dal parapet?
 
- Guardo chi a passa,
për vëdde coj ch’a torno da la cassa.
 
- Artornand, sens’àutr, cassa d’amor
a fà rije ’d piasì ’l cassador.
 
- Për vera, chi a sa vnì a la cassa
a l’é ’dcò bon, mi i penso, da fé rassa.
 
- Se ël sol, come a më smija, a të scàuda,
bin content i sarìa ’d setete ’n fàuda.
 
- Verament mi i pensava, bel giovnòt,
con quaidun, ch’am vorèissa, fé fagòt.
 
- L’arsigneul a veul scapé da la soa rama?
La lontanansa a l’é come na lama.
 
- La lama ’ncheuj a l’é cola dla lun-a:
quand ch’a crèss a pòrta fortun-a.
 
- Ma la fortun-a at dà mach un passagi,
at carëssa fin-a a tant ch’a dura ’l viagi.
 
- Tant ël viagi a finis comunque e ovunque;
mej a val fé l’amor pertanto e dunque.
 
- S’at ses contenta, it porterai dapress,
tant për mi an fin dij cont a fà l’istess.
 
- S’a fà l’istess, con ti i veuj nen vnì;
veuj ’ndemne con chi am veuja bin a mi.
 
- Se gnun a passa, bianca lun-a, ’ncheuj,
chi a baserà le stèile dij tò euj?
 
- A cambia gnente, ’ncheuj o doman:
ël seugn e la realtà as dan sempre man.
 
- Ma s’at n’ampòrta nen dla realtà,
còsa at continui a sërché ver la stra?
 
- Sërco ’n giovnòt doss e rissolin
ch’am veuja bin për sempre d’amor fin,
 
che quand ch’am guarda ij sò euj a së s-ciairisso,
che quand ch’am toca ij mè pensé as distisso,
 
che quand ch’a part i veuja ’mbrasselo
e i l’abia dispiasì a lasselo,
 
che quand ch’a torna i veuja core a ’ncontrelo
e i la finissa pì nen ëd baselo,
 
e ’nt j’ultim dì, dëdnans la pòrta nèira
che i podoma, dandse man, gòde la sèira,
 
e ’ncaminesse peui për la stra scura,
trovandje frescura,
 
e a la fin, rivand ’n sl’odor dël vent,
bèive ’nsema a la final sorgent.
 

7.VII.1994

   

   

Ël seugn

A j’é na pianta ’nt un pais lontan:
a la soa ombra as fërmo tuti quanti,
ma tuti a guardo mach andré o davanti,
quàich vòlta ’ntorn e peui, òrbo, as në van.
 
Mi però i l’hai vorsù guardé ’nt ël cel,
përché i-i sentìa canté con vos d’amel
n’osel gentil, e soa vos a më scaudava...
e i son dësvijame mentre i t’ambrassava.

19.VII.1994

   

   

La ciav dë stèile

Un cercc a sara nòstra testa,
sërché ’d gavelo a l’é bin dur;
a n’ampediss sempre ’d fé festa,
tut a në smija autissim mur.
 
An costi temp che tuti a rijo
quand ch’a-i sarìa da pioré,
an costi temp che tuti a crijo
quand ch’a-i sarìa da chité,
 
’ndoa a l’é stërmasse cola dossa
tèra ch’i canto a tut andé?
’ndoa a l’é scondusse la memòria,
mare ch’a giuta nòstra fe?
 
Tanti, ch’a vorerìo trové
lòn ch’a savrìo pa dé,
a sërco a cas për la sità
l’amor che Dio a l’a stërmà
 
dré ’d paròle e ’d canson
ch’a jë smijo ’d fantasìa
përché a mando un son
ch’a na san pa la via.
 
Mach ël poeta,
ch’a l’ha na ciav dë stèile,
a podrìa trovejla
dré ’d soe parpèile,
 
ma ’nvece ’d ciamejla
a vorerìo robejla,
e parèj a staran lì
fin a j’ultim dì.
 
Soa istà a l’é dësparìa,
l’invern a l’ha coataje,
la giassa a l’ha stërmaje
soa ànima ’ndurmìa.
 
Noi i soma sì da soj,
ma con noi i foma doi,
e i scotoma, setà ’n sla pera,
lòn ch’a ’n riserva la primavera.
 
Le feuje a casco, l’otogn a riva,
a coato le nivole ël sol ant ël cel,
ma nòstra ànima, sempre pì viva,
a speta la lun-a dré dl’ultim vel.
 

10.IV.1995

   

   

Për Bisi Bak massà (o parèj a diso)

J’òmni viv a meuiro pa,
a scapo tra le stèile.
 
J’òmni viv a sbalio tante vòlte,
ma quand su për le vòlte
dël cel a van, Nosgnor dal cel profond
a veul pa neuve ëd cost mond;
a veul vëdde mach
’nt j’invern e ’nt j’istà
lòn ch’l’han sërcà,
e ’nt la pieuva e drinta ’l vent
còsa a speravo ’nt ël cheur e ’nt la ment.
 
Se ’mbelessì quaidun a piora,
a piora quàich ora,
ma peui sens’àutr as fërma
a sërché ’ndoa ch’a së stërma
cost amis, partì ’n sla pista
dle nivole e ’d soa stèila,
scapà, rompend la tèila
dij dolor e dle sventure,
ant ël mond sensa paure.
 
Bisi Bak, la toa ciav
l’ha nen scoatala ël diav,
e it l’has durbì le pòrte
për tante ànime mòrte.
 
Guardelo, col balòss
Bisi Bak cit e gròss:
’nt un canton dël cel,
pien ’d rije e d’amel,
më smija ch’a bala e a canta
na dansa eleganta:
e a conta e a në dis
na favola e n’avis,
e Dio a lo guarda e scota,
’rsanand soa vita rota.
 
’T sente la soa canson,
ch’a son-a come ’n tron
për chi lo sent arvive
’nt ël mond d’j’anime vive?
 
Chi a j’é dré ’d sò destin?
Da la sponda ’d col mar
chi a l’ha mandà sta barca
për avèjlo davzin?
 
Pòvr òm ch’it l’has massalo,
l’ha ’nganate dcò ti,
l’ha fate sente ’l son
pesant ëd n’ilusion.
 
Voi ch’i l’eve sërcà
’nt un òm la verità,
guardé ’l drit ’nt lë stòrt:
Bisi Bak l’é rivà al pòrt.
 
Voi che lo chërdi mòrt,
cò feve? che iv lagne?
’ndoa ’ndeve, për mar e montagne,
për trové còsa? A finis
tut, e ’l cheur a scolpis
’nt la pera dla memòria
la paròla pì vera, la stòria
ch’a deurbrà la toa pòrta
quand toa carn sarà mòrta,
mòrta costa costrussion
che t’at chërdi con passion,
quasi ch’it fuissi ’n sofion
ch’ël vent a spatara
pen-a che l’euj as sara.
 
Sërchelo, col diamant
coj vòstri euj amant.
Con cheur e santa fe
ël mond peuli cambié,
bogiand ij pé però ’n sla stra pì scura
fin che la vita av dura.

19.V.1995

   

    

   

 

Se vuoi invia un commento, specificando da che pagina scrivi:

scrivi@superzeko.net

Sommario